De NPO innoveert: “Alleen lineaire tv is niet meer voldoende”

Vorige maand vond de allereerste editie van het NPO Innovatiefestival plaats. Een evenement dat in het teken stond van innovatie in de media. Eén van de technologieën waarmee binnen de NPO wordt geëxperimenteerd is interactieve video. Met Ivory Studio worden verschillende programma’s gemaakt, waaronder de jongerenserie ‘Wadoeje’ van de NTR, die werd genomineerd voor de NPO innovatie prijs. We spraken Egon Verharen, Manager Innovatie bij de NPO, en Liesbeth van de Kar, Manager Digitaal en Innovatie bij de NTR, over hoe de NPO bezig is met innovatie.

Een festival dat in het teken staat van innovatie, dat geeft wel aan dat het een belangrijk onderwerp is binnen de NPO. Op wat voor manier zijn jullie bezig met innovatie?

Egon: “Innovatie is een thema waar de NPO en alle omroepen zich al jaren mee bezig houden. Het mediagedrag en de markt veranderen continu. Hoe blijven we als publieke omroep relevant? Deze vraag moet je continu blijven stellen. Voorheen waren het veel meer eilandjes waar op gewerkt werd. Daarom is twee jaar geleden het Innovatie Team opgericht, om innovatie binnen de publieke omroep te stimuleren en faciliteren. Zo kunnen we innovatie beter coördineren en kunnen we van elkaar leren, zonder dat we het wiel telkens opnieuw uit moeten vinden. Innovatie kan nogal een uitdaging zijn, onder andere vanwege beperkingen vanuit de mediawet. Maar ook omdat het veel tijd en budget kost. We doen trendonderzoek, en onze kennis en ervaring op het gebied van innoveren delen we met de omroepen. Ook helpen we de omroepen in praktische zin, met het opzetten van projecten en met de financiering. Op deze manier kunnen zij meer voor elkaar krijgen.”

Welke trends en ontwikkelingen zien jullie op dit moment ontstaan?

Liesbeth: “We zien continu nieuwe vormen van media ontstaan. Er zijn steeds meer apps die zich richten op video content en de verschillende devices worden steeds geavanceerder. Ook zien we veranderingen in mediagebruik. We willen steeds meer gebruikmaken van ‘on demand’: tv kijken wanneer het jou uitkomt. En bij jongeren merk je bijvoorbeeld dat ze, doordat ze gamen, gewend raken aan interactiviteit. Naast entertainment begint actief participeren dus steeds meer een rol te spelen. Oudere generaties kijken wel nog veel lineaire televisie, maar zijn ook vaak op zoek naar verdieping of interactie. Ook bij hen begint de behoefte dus langzaam te verschuiven.

“Jongeren raken door gamen gewend aan interactiviteit. Naast entertainment begint actief participeren steeds meer een rol te spelen.”

– Liesbeth van de Kar, Manager Digitaal en Innovatie

Op welke technologieën richten jullie je pijlen?

Liesbeth: “We experimenteren onder andere met augmented reality en voice toepassingen. Een heel gaaf concept is bijvoorbeeld dat je als kijker in gesprek kunt gaan met een historische figuur. Maar denk ook aan het toevoegen van een recept bij een aflevering van ‘Heel Holland bakt’. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheden van interactieve video. Interactiviteit in video zorgt ervoor dat je meer betrokken raakt bij de video die je aan het bekijken bent. Daardoor onthoud je de informatie in de video beter. Het kunnen bieden van meer educatieve waarde en meer gelaagdheid is belangrijk voor de NTR. Hier experimenteren we al enkele jaren mee.”

Egon: “We willen de manier waarop we verhalen vertellen rijker maken. Met lineaire video kan dat niet; met interactieve video wel. Binnen de reclamewereld wordt er al lang gebruik gemaakt van technieken om extra lagen toe te voegen aan video content. Dat heeft ons aan het denken gezet: ‘wat betekent dat voor het vertellen van verhalen?’ en, nog interessanter: ‘kunnen we daarmee meer impact creëren?’

En, is het jullie al gelukt om meer impact te creëren met interactieve video? Hoe experimenteren jullie hiermee?

Liesbeth: “We zijn verschillende ideeën aan het testen. De jongerenserie ‘Wadoeje’ is gericht op tieners. Als kijker krijg je lastige situaties voorgeschoteld waarin je steeds moet kiezen hoe je ermee omgaat. Een heel mooi programma waarmee je sociale dilemma’s bespreekbaar maakt. Het is zeer positief ontvangen bij de testgroep – met een prachtig cijfer: 8,3 – en wordt nu doorontwikkeld. Maar we kijken ook naar bestaande programma’s, zoals School tv. Een korte videoclip van School tv hebben we verrijkt met extra lagen met informatie die tijdens de video kunnen worden geraadpleegd. Aan het einde van de video hebben we een korte quiz toegevoegd, om de opgedane kennis direct te testen. Uit een A/B Test kwam naar voren dat met name de quiz meerwaarde bood. De rest van de video werd niet significant anders of beter beoordeeld. We vermoeden dat dat enerzijds komt doordat de video al heel sterk was op zichzelf, en anderzijds dat de interactieve elementen niet goed genoeg opvielen. Ivory heeft ons geholpen met het aanscherpen van de video en dat aangepaste prototype gan we in het najaar testen. Ik verwacht dat daar andere resultaten uit zullen komen. Er blijft dus nog veel te leren en te ontdekken.”

De NPO en NTR werken nauw samen met Ivory bij deze innovatieprojecten. Hebben jullie ook andere partijen overwogen om dit partnerschap mee aan te gaan?

Egon: “Ja, we hebben zeker andere tools bekeken, maar zijn vol overtuiging in dit project de samenwerking met Ivory aangegaan. Ivory is een mooi Nederlands bedrijf met interessante technologie in handen. Wat wij ook echt als een USP ervaren is dat je in een video na een keuzemoment de videofragmenten naadloos in elkaar kunt laten overlopen. Dat zorgt voor een heel goede kijkervaring. Je wil natuurlijk dat de interactieve elementen echt van toegevoegde waarde zijn en de kijkbeleving niet verstoren. Bij veel andere tools die we onderzocht hebben, konden er geen vloeiende overgangen gemaakt worden. Dit is dan ook één van de redenen waarom we voor Ivory hebben gekozen.

“Een goede kijkervaring is heel belangrijk bij interactieve video. Met Ivory Studio kunnen mooie, vloeiende overgangen gemaakt worden bij de keuzemomenten. Een belangrijke USP van het platform.”

– Egon Verharen, Manager Innovatie

Jullie zijn nu al een tijd bezig met interactieve video. Welke lessen zijn er inmiddels geleerd? En wat zijn de grootste uitdagingen waar jullie nog voor staan?

Egon: “Eén van de grote uitdagingen is om de juiste match te vinden met de doelgroep. Veel mensen zien video nog als een ‘lean back’-ervaring. Deze mensen moeten we zien te verleiden om interactieve video te gaan gebruiken. Daarover hebben we zelf ook nog veel te leren. Wat verwacht men? Hoe zal men omgaan met interactieve video? Hoe kunnen we keuzemomenten het beste vormgeven? Hoe passen we interactieve video toe zodat het echt meerwaarde heeft? Het zijn dat soort kwesties waar we ons nu over buigen.”

Liesbeth: “De interactiviteit die je in een video stopt moet echt van toegevoegde waarde zijn. Dat is toch wel de crux met technologie. Als programmamaker heb je daarnaast te maken met allerlei praktische uitdagingen. Het is nóg belangrijker om je format goed uit te werken. Het schrijven van je verhaal wordt anders. En daarnaast moet je de opnames en het productieproces op een andere manier inrichten. Er komt gewoon extra denkwerk bij.”

Zijn jullie anders gaan kijken naar televisie maken?

Egon: “Ja, de televisiewereld is van origine een makerscultuur. Een programmamaker heeft een idee, vraagt daarvoor financiering aan en gaat het programma vervolgens maken. Maar er is niet altijd garantie op succes. Dat proces draaien we nu om: we analyseren nieuwe trends en technologieën, bedenken een concept en onderzoeken of dit een behoefte vervult. Pas als we weten dat een concept aan zal slaan, gaan we het product daadwerkelijk maken.”

Liesbeth: “Het is heel interessant om technologische ontwikkelingen en trends te vertalen naar televisie en video content. Je wil aansluiting vinden bij de belevingswereld van de nieuwe generatie. Maar stiekem zie je dat nieuwe technologie ook bij de oudere generaties iets teweegbrengt. Ik zie het bijvoorbeeld ook voor me dat je met het hele gezin naar een tv-programma kijkt, waarbij je op een tweede scherm extra informatie of een spelelement erbij kunt betrekken voor degenen die willen. Het is ons in elk geval duidelijk geworden dat de tijd voor interactieve video nu rijp is; alleen lineaire tv is niet meer voldoende.

“De tijd voor interactieve video is nu rijp. Alleen lineaire tv is niet meer voldoende.”

– Liesbeth van de Kar, Manager Digitaal en Innovatie